Αθήνα, 31.01.2017

                                                                                                                    Αρ. Πρωτ. : 1314

 

Προς  :   Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών

                 Γενική Γραμματεία Υποδομών

Γεν. Δ/νση Συγκοινωνιακών Υποδομών

Δ/νση Ασφαλείας Οδικών Υποδομών 

Θέμα :   Εκπαίδευση και εξέταση υποψηφίων Ελεγκτών Οδικής Ασφάλειας.

Σχετ.   :    Έγγραφο ΔΑΟΥ ΑΠ/οικ1661/Φ-ΕΟΑ/23.12.2016

 

Κε Διευθυντά,

Καταρχήν, θέλουμε να σας συγχαρούμε για την πρωτοβουλία σας να διατυπώσουν οι αρμόδιοι φορείς τις προτάσεις τους, ώστε να προκύψει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

Ο Σύλλογός μας, διαθέτει μέλη με σημαντική εμπειρία στην οδική ασφάλεια στην Ελλάδα, όσο και στην πρακτική που έχει αναπτυχθεί διεθνώς σε χώρες με μεγάλη πρόοδο στον τομέα αυτό (Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, Αγγλία κλπ.). Θέλουμε να σας δηλώσουμε ότι είμαστε στη διάθεσή σας προκειμένου να βοηθήσουμε με την εμπειρία μας στην ταχύτερη δυνατή εφαρμογή της διαχείρισης της ασφάλειας των οδικών υποδομών. Άλλωστε ήδη έχουμε καθυστερήσει σημαντικά αφού από το 2013 η χώρα μας έπρεπε να είχε προχωρήσει σχετικά.

Με την ευκαιρία που μας δίνετε, θα θέλαμε να διατυπώσουμε ορισμένες βασικές αρχές/διαπιστώσεις προκειμένου να υπάρξει σαφήνεια στο τι σημαίνει έλεγχος οδικής ασφάλειας, χωρίς να καλλιεργούνται υπερβολικές προσδοκίες μιας μεγάλης νέας αγοράς, που θα δώσει  επαγγελματική διέξοδο στους μηχανικούς.

1. Η Διαχείριση της οδικής ασφάλειας και οι συνακόλουθοι έλεγχοι ή επιθεωρήσεις είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο για να μειώσουμε τους νεκρούς από τροχαία και τους βαριά τραυματίες, με παράλληλη μείωση της σοβαρότητας των συγκρούσεων. Το μέγα πλεονέκτημα των ΕΟΑ είναι ότι οι στόχοι αυτοί επιτυγχάνονται με τρόπο αποτελεσματικό, γρήγορο και οικονομικό.

       Αξίζει να αναφέρουμε ότι στην Ευρώπη είχε στην αρχή επικρατήσει ο όρος μέτρα  LIFE, από τα αρχικά (L)ow, (I)nvestment, (F)ast and (E)ffective. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι οι χώρες που εφαρμόζουν τέτοια μέτρα εξετάζουν τον αριθμό ατυχημάτων Προ της επέμβασης και Μετά απ’ αυτήν, ώστε να ελεγχθεί η απόδοση της. Καμία επέμβαση δεν υλοποιείται αν δεν έχει υπολογιστεί οικονομικά η  μείωση των ατυχημάτων. Στη χώρα μας, που απουσιάζει η κουλτούρα του λόγου ωφέλους/κόστους, η απόδοση των παρεμβάσεων οφείλει να είναι βασική παράμετρος κατά την εφαρμογή των  ΕΟΑ.

2. Βασικός κίνδυνος λόγω εφαρμογής των ΕΟΑ είναι να προστεθεί γραφειοκρατία στην ήδη υπάρχουσα στην εκπόνηση και έγκριση μελετών Οδοποιίας. Αρκεί να σημειώσουμε ότι ένα έργο Οδοποιίας από τον Σχεδιασμό του μέχρι την απόδοσή του στην κυκλοφορία απαιτεί πέντε ΕΟΑ. Συνεπώς ήδη η επιβάρυνση σε χρόνο και γραφειοκρατία είναι σημαντική. Σε μία τέτοια περίπτωση η εισαγωγή αυτού του θεσμού θα αποτύχει, με συνέπεια την απώλεια των πολλών θετικών του στοιχείων.

       Για το λόγο αυτό η έναρξη εφαρμογής των ΕΟΑ πρέπει να γίνει με πιλοτικές εφαρμογές, ώστε να αντιμετωπιστούν αδυναμίες και αστοχίες και χρονοβόρες διαδικασίες. Η πιθανότητα αυτή είναι υπαρκτή στη χώρα μας λόγω και της δυσκαμψίας του δημοσίου.

3. Το προϊόν του Ελέγχου Οδικής Ασφάλειας είναι η Έκθεση του Ελέγχου, η οποία μόνο αν κρίνεται απαραίτητο συνοδεύεται από Σχέδια. Σε καμία περίπτωση ο ΕΟΑ δεν κάνει έλεγχο προδιαγραφών (οδηγιών) που άλλωστε αποτελεί αντικείμενο της Επιβλέπουσας Υπηρεσίας. Μόνο σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες μπορεί να ελέγχεται κάποια οδηγία.
4. Πρέπει να σημειώσουμε ότι για τον νέο Ελεγκτή, ευχερέστερη είναι η Επιθεώρηση υφιστάμενου οδικού άξονα. Αντίθετα στο στάδιο Ελέγχου των μελετών, εύκολα παρασύρεται ο ελεγκτής σε έλεγχο μελετών. Γι’ αυτό απαιτείται σημαντική εμπειρία.
5. Ο ελεγκτής οφείλει να μην έχει καμία απολύτως σχέση με το ελεγχόμενο αντικείμενο. Ο αριθμός έμπειρων μελετητών που έχουν το απαραίτητο υπόβαθρο ώστε να γίνουν και ελεγκτές περιορίζεται σημαντικά αφού δεν είναι μεγάλος, όμως εμφανίζεται, έστω και σε μικρή έκταση. Όταν μιλάμε για Ελεγκτή πρέπει να έχουμε κατά νου ότι μιλάμε για ομάδα Ελέγχου, που θα διαθέτει ένα έμπειρο μελετητή, ενώ στην ομάδα μπορεί να υπάρχει και κατώτερης βαθμίδας μελετητής.
6. Η υποχρέωση ΕΟΑ είναι γνωστό ότι αφορά μόνο το Διευρωπαϊκό οδικό δίκτυο. Συνεπώς αφορά οδικό δίκτυο 5000 χλμ. περίπου. Αυτό πρέπει να διακριθεί σε δύο ομάδες.

6.1  Το δίκτυο Αυτοκινητοδρόμων, που περιλαμβάνει τους Αυτ/μους των Παραχωρήσεων καθώς και την Εγνατία Οδό με τις καθέτους της. Το δίκτυο αυτό αναμένεται να λειτουργεί πλήρως μέχρι την αρχή του φετινού καλοκαιριού και θα αριθμεί περίπου 2500 χλμ. ίσως και λίγο παραπάνω στην πλήρη ανάπτυξη του.

6.2  Το λοιπό οδικό δίκτυο το οποίο πρέπει να είναι η να γίνει  υψηλής ποιότητας ("high quality") σύμφωνα με την Απόφαση της ΕΕ. Το δίκτυο αυτό αριθμεί περί τα 2500 χλμ και συντηρείται από τις Περιφέρειες. Είναι αυτό που συντηρείται ελλιπέστατα λόγω έλλειψης πιστώσεων και απαιτεί την ταχύτερη επέμβαση.

       Προτείνουμε παράλληλα με την πρόοδο της Επιμόρφωσης των Ελεγκτών να επιλεγούν ορισμένοι άξονες ως πιλοτικοί, ώστε να γίνουν επιθεωρήσεις από το υπάρχον έμπειρο επιστημονικό-μελετητικό δυναμικό, το οποίο την τελευταία δεκαπενταετία έχει συντάξει αριθμό Επιθεωρήσεων αξιόλογου επιπέδου. Οι Επιθεωρήσεις αυτές μπορούν να πραγματοποιηθούν με βάση τους εγκριθέντες καταλόγους ελέγχου που περιλαμβάνονται στο σχετικό Προεδρικό Διάταγμα και στις δύο Υπουργικές Αποφάσεις.    

7. Σε ότι αφορά τα ερωτήματα του εγγράφου σας, οι απόψεις μας έχουν ως εξής :

7.1  Θεωρούμε ότι κάθε υποψήφιος πρέπει να έχει τη δυνατότητα εγγραφής στο πρόγραμμα εκπαίδευσης εφόσον πληροί τις προβλεπόμενες προϋποθέσεις.

       Εκτιμούμε ότι δεν θα υπάρξει ανάγκη επιλογής. Αλλά και αν υπάρξει στο πρώτο πρόγραμμα, πλεόνασμα υποψηφίων δεν είναι του παρόντος, αλλά μπορεί τότε να αντιμετωπιστεί.

7.2 Κατά  την σύνταξη του Προεδρικού Διατάγματος για την υιοθέτηση της οδηγίας ανατέθηκαν καθήκοντα Εμπειρογνώμονα σε Ιδιωτικό Γραφείο για την υποστήριξη του Υπ.Υποδομών (τότε ΔΜΕΟ) για τη σύνταξη του σχετικού Π.Δ. Το ΕΜΠ πρότεινε τότε στην ομάδα του Εμπειρογνώμονα να ενταχθεί και ο διακεκριμένος ειδικός στην Οδική Ασφάλεια Ελληνοαυστραλός κ. Μ.Τζιώτης ως εκπρόσωπος της εταιρίας ΑRRB με παγκόσμια αναγνώριση και επιστημονική ακτινοβολία στην Οδική Ασφάλεια η οποία συμβουλεύει κυβερνήσεις, οργανισμούς, τα Ηνωμένα Έθνη κλπ. Η ΔΜΕΟ απεδέχθη την πρόταση του ΕΜΠ. Ο εκπρόσωπος Της ARRB κ. Τζιώτης ήρθε στην Αθήνα και συνεργάστηκε τόσο με τον Εμπειρογνώμονα,  όσο και με την ομάδα καθηγητών του ΕΜΠ η οποία πρότεινε την εταιρία και  είχε ξεκινήσει ήδη συνεργασία με την ARRB στην Οδική Ασφάλεια.

       Από την συνεργασία αυτή προέκυψε ένα σημαντικός και αξιόλογος όγκος πληροφόρησης και γνώσης από όλες τις πρωτοπόρες χώρες διεθνώς  στον τομέα αυτό. Συνημμένα υποβάλλουμε αποσπάσματα από την εργασία αυτή η οποία καταλήγει σε συγκεκριμένο σχέδιο προγράμματος.

Όπως αναφέρεται στην παράγραφο 4.5.2 του Α συνημμένου "έπειτα από συζητήσεις με το ΕΜΠ και ανασκόπηση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων της Αυστραλίας προτείνεται ένα σχέδιο προγράμματος εκπαίδευσης". Το πρόγραμμα που προτάθηκε είναι 3ήμερο. Για την παραλαβή του 'πιστοποιητικού επάρκειας' απαιτείται :

α. Γραπτή Έκθεση Ελέγχου την οποία ο εκπαιδευόμενος έχει παρουσιάσει  κατά τη διάρκεια του προγράμματος εκπαίδευσης.

β. Έχει επιτύχει στην εξέταση γνώσεων

Ο αριθμός των εκπαιδευομένων προτείνεται να είναι μεταξύ 20 με 25.

Επίσης προτείνεται και μονοήμερη περιοδική Επιμόρφωση(Refresher).

Επί πλέον στην Αγγλόφωνη έκδοση του συνημμένου Β παρουσιάζεται μεγάλη ποικιλία προγραμμάτων εκπαίδευσης και  επιμόρφωσης που διεξάγονται στην Αυστραλία και επί των οποίων στηρίχθηκε η πρόταση του Ελληνικού προγράμματος.

Τα προγράμματα αυτά είναι :

1. A. 2-ΗΜΕΡΕΣ Πρόγραμμα (χωρίς νυχτερινό έλεγχο).
2. B. 2- ΗΜΕΡΕΣ Πρόγραμμα (Ινστιτούτο Μηχανικών Δημοσίων Έργων της Αυστραλίας-IPWEA-NSW),
3. 2 1/2 ΗΜΕΡΕΣ Πρόγραμμα (Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Queensland)                
4. 4. 3 ΗΜΕΡΕΣ    Πρόγραμμα (IPWEA-WA branch )
5. 4 ΗΜΕΡΕΣ   Πρόγραμμα (Πανεπιστήμιο της Νότιας Αυστραλίας)
6. F. 4 ΗΜΕΡΕΣ Πρόγραμμα (VicRoads)
7. G. 1 ΗΜΕΡΑ  Επιμόρφωση ( Refresher ) (IPWEA-NSW Branch)

Προτείνουμε τα παραπάνω προγράμματα τα οποία είναι αποτέλεσμα εγκεκριμένης μελέτης του Υπουργείου, εμπεριστατωμένης εργασίας του εμπειρογνώμονα, με συγκέντρωση στοιχείων από την πρωτοπόρα διεθνή αγορά οδικής Ασφάλειας να αποτελέσουν την βάση για την ολοκλήρωση του τελικού  προγράμματος. Υπενθυμίζεται η συμμετοχή της εταιρίας ARBB που μετέφερε πολύτιμη διεθνή εμπειρία και ο κυρίαρχος ρόλος του ΕΜΠ στην τελική διαμόρφωση του προγράμματος.

8. Σε ότι αφορά την αμοιβή του Ελέγχου ΟΑ για τα στάδια των μελετών ως επικρατέστερο ποσοστό θεωρείται ένα μέσο 5% επί της αμοιβής των μελετών που παράγουν προϋπολογισμό.

       Σε ότι αφορά τις αμοιβές των επιθεωρήσεων του υφιστάμενου οδικού δικτύου, αυτές απαιτούν πιο σύνθετους υπολογισμούς λόγω αριθμού παραμέτρων (κατηγορία οδού, φόρτος, προσβάσεις επί της οδού κλπ.).

9. Υπάρχει μία πλευρά θεματολογική στη διαμόρφωση ολοκληρωμένου ελέγχου που αποτελούν τα θέματα άλλων ειδικοτήτων, πλην του συγκοινωνιολόγου, που δεν αναφέρονται στα προγράμματα αν και ιδιαίτερα σημαντικές.

       Ο Ηλεκτροφωτισμός των κόμβων ή περιαστικών τμημάτων οδών είναι σημαντικός και απαιτεί συμμετοχή στην ομάδα Ηλεκτρολόγου Μηχανικού.

Ο έλεγχος των σηράγγων μέχρι 500 μ. περιλαμβάνεται στο παρόν αντικείμενο. Συνεπώς η συμμετοχή Μηχανολόγου Μηχανικού για συστήματα εξαερισμού κα καθώς και χημικού μηχανικού με αντικείμενο τα συστήματα πυρόσβεσης είναι απαραίτητος.

Ειδική φροντίδα πρέπει να υπάρξει για τον έλεγχο βαρέων οχημάτων και αντίστοιχων μεταφοράς επικινδύνων εμπορευμάτων  σε κατάλληλους παρά την οδό χώρους που θα εξασφαλίζονται με συστήματα ασφαλούς ελέγχου.

Πρέπει να σημειώσουμε ότι πρέπει επίσης να αναβαθμιστεί ο ρόλος της συντήρησης της οδού και των αναγκαίων μέτρων.

Ενδεικτικά επίσης σημειώνουμε ότι η λειτουργία του δρόμου και η εξ αυτής ασφάλεια παίζει όλο και σοβαρότερο ρόλο. Αρκεί να αναφέρουμε ότι εταιρίες μεταφοράς χημικών ή άλλων εύφλεκτων υλικών αναζητούν ασφαλείς χώρους παρά την οδό προκειμένου να αναπαυθεί ο οδηγός. Αυτές διαμαρτύρονται ότι ο οδηγός αναγκάζεται να παρανομεί και μάλιστα σοβαρά λόγω υπέρβασης διάρκειας οδήγησης λόγω αδυναμίας ασφαλούς στάσης. Το δε πρόστιμο για τέτοια παράβαση είναι βαρύ.

Θέλουμε να σας διαβεβαιώσουμε με το παρόν υπόμνημα ο Σύλλογος έθεσε τα ζητήματα που θεωρεί σημαντικά τώρα που αναπτύσσεται η διαχείριση της ασφάλειας των οδικών Υποδομών.

Είμαστε στη διάθεσή σας για κάθε επιπλέον βοήθεια ή υποστήριξη.

 

Με εκτίμηση,

Για το Δ.Σ.
Ο Πρόεδρος Α.Πρέσβελος		Ο Γ.Γραμματέας Δ.Γκατζηρούλης